Overzicht: Leren hoe je jezelf kunt centreren is misschien wel dé belangrijkste vaardigheid, eentje die de meeste mensen nooit leren. Deze handleiding legt uit wat het centrum eigenlijk betekent en biedt effectieve methoden om het te helpen vinden.
Begint jij de dag rustig of reactief?
Sluit je de dag gevoed of leeg af?
Hoe zit het rond de middag: ben je gefocust of verstrooid?
Je antwoorden op al deze vragen hebben allemaal betrekking op ‘het Centrum’.
Het is een idee dat in het begin misschien mystiek of esoterisch (als kennis voor ingewijden) klinkt, maar het is echt. En je kunt het direct op dit huidige moment ervaren.
Hoe voelt ‘het Centrum’ aan
Er is een centrum van rust binnenin, dat gekend en vastgehouden dient te worden. Als je dat centrum verliest, ben je te gespannen en begin je uit elkaar te vallen.
Joseph Campell in The Power of Myth
Het centrum heeft nog geen locatie, maar er zijn wel fysieke regio’s aan gekoppeld. Het is meer een dynamisch punt van psychisch (geestelijk) of innerlijk evenwicht.
Als je ‘gecentreerd’ bent, is er geen weerstand. Er heerst innerlijke rust. Alles ‘is’. Je leeft, bent alert en actief.
In het nu (huidige moment) blijf je spontaan handelen. Je ‘probeert’ dit huidige bewustzijn niet te bereiken; het is een gevolg van in het ‘centrum’ te zijn.
Je voelt je niet gelukkig of verdrietig in het centrum. Je bent niet positief of negatief. In het centrum ben je ‘neutraal’.
Als je deze gedetailleerde handleiding wilt bewaren, download de gratis PDF voor later.
Centeren is een vaardigheid
We hebben ‘het Centrum’ allemaal eerder aangevoeld, ook al was het maar voor even.
Iedereen kan leren in het Centrum te verblijven. Je kunt jezelf trainen het op te merken wanneer je niet gecentreerd bent. Vervolgens kun je met de juiste methode het Centrum steeds opnieuw claimen.
Met wat oefening kun je jezelf vaker centreren.
Laten we eerst kijken naar de signalen die aanduiden dat je niet gecentreerd bent.
Duidelijk indicatoren die aantonen wanneer je uit ‘het Centrum’ bent
Gedurende de dag, …
- Doe ik te veel, en multitask ik vaak.
- Ben ik reactief en controleer ik dwangmatig mijn telefoon.
- Maak ik amper onderscheid tussen wat urgent en wat belangrijk is.
- Voel ik me vroeg op de dag reeds uitgeblust.
In mentale en emotionele toestand…
- Word ik opgefret door negatieve zelfpraat.
- Ben ik gemakkelijk afgeleid, onmogelijk te focussen.
- Heb ik spijt over wat is gebeurd (verleden) of maak ik me zorgen (angst) over de toekomst.
- Kom ik vast te zitten, ben ik gespannen en overweldigd.
‘s Avonds …
- Na een werkdag voel ik me leeggezogen.
- Worstel ik met impulscontrole (onbeheersbaar). Bepaalde gedragingen/gewoonten, zoals met: suiker, sociale media, alcohol, snacks, tv, marihuana, drugs, porno, winkelen, enz.
- Kan ik me niet herinneren wat je gisteren of zelfs vandaag hebt gedaan/gegeten.
- Ga ik te laat of te vroeg slapen.
Komen die signalen je bekend voor?
Ongecentreerd leven
De meesten van ons zijn de hele tijd uit ‘het Centrum’.
Onze zoektocht naar geluk is een gevolg van het uit het Centrum zijn. We streven naar succes of om zelfvertrouwen op te bouwen, grotendeels omdat een leven nabij het Centrum – onze natuur – ons ontgaat.
Andere symptomen van uit het midden zijn omvatten overweldiging, luiheid, uitstel, een vaste mindset en zelfkritiek.
Als we uit het Centrum zijn, vertrouwen we onszelf niet. Goeroes, opinieleiders en anderen worden onze autoriteit.
En de waarheid is dat wanneer je niet in het Centrum bent, je jezelf niet kunt vertrouwen omdat je geen verbinding kunt maken met je instincten of echte gevoelens.
We ervaren alle innerlijke vervulling vanuit het Centrum. Als we daar niet (ver)blijven, voelen we ons arm.
Dit dwingt ons om naar de toekomst te kijken of in het verleden te herkauwen.
Wij geloven dat het antwoord ligt in een betere baan, de juiste relatie, meer geld, prestige, enzovoort.
Misschien is de wereldwijd toename van psychische stoornissen het grootste teken van onze collectieve toestand.
Angststoornissen en depressiviteit treffen 15 procent van de volwassenen van 25 tot 35 jaar in België.
Maar dat telt alleen maar “stoornissen”. Vrijwel iedereen ervaart angst op verschillende niveaus onder bepaalde omstandigheden.
Wanneer je uit het Centrum bent, reageer je vanuit angst, woede en schaamte.
Terugkeren naar je ‘centrum’
Gelukkig is het gemakkelijk om terug te keren naar ‘het Centrum’, al was het maar tijdelijk.
Er zijn twee ingrediënten voor nodig:
- Bewustzijn: de mogelijkheid om te detecteren dat je op dit moment uit ‘het Centrum’ bent.
- Methode: een effectieve oefening om jezelf te centreren.
Ik benadruk dat het gemakkelijk is om jezelf te centreren, anders denk je sowieso dat het moeilijk zal zijn.
Als je gelooft (zoals ik ooit deed) dat het jaren van (mentale) training kost om jezelf te centreren, dan gaat het je inderdaad jaren duren.
Voordat ik je een aantal oefeningen geef om te centreren, is het handig om een conceptueel begrip van ‘het Centrum’ te hebben.
De vier centra van intelligentie
Er is niet slechts één centrum. Er zijn vier primaire centra van intelligentie. Elk van deze centra is een toegangspoort om je terug naar het heden te brengen .
Onder andere Plato, Carl Jung, G.I. Gurdjieff, Rudolf Steiner verwezen in hun werken naar deze centra.
Ze zijn te vinden in de tradities van alchemie, taoïsme, hindoeïsme en kabbala. Voor de mindere ‘zwevers’ onder ons, de neurowetenschap toont correlaties met deze centra aan.
Het fysieke centrum
Het fysieke centrum van het lichaam bevindt zich net onder de navel. In energetische systemen zoals Qigong wordt dit centrum de lagere dantian genoemd. In het Japans is het de hara.
Ons spijsverteringsstelsel hoeft met zijn ongeveer 500 miljoen zenuwcellen weinig onder te doen voor de hersenen.
De darm stuurt elektrische signalen naar de hersenen via de nervus vagus, waardoor de darm met de hersenen kan ‘praten’.
Als je de neiging hebt om informatie op te nemen via je vijf zintuigen, geef je de voorkeur aan het fysieke centrum. Dan ben jij een type die ‘detecteert’.
Terugkeren naar dit centrum houdt in dat je je bewustzijn naar je lichamelijke gewaarwordingen brengt.
Breng met name je volledige bewustzijn naar de navelregio.
Het emotionele centrum
Het emotionele centrum bevindt zich in het hartgebied.
Wist je dat het hart ook een neuraal netwerk heeft?
Het hart heeft ongeveer 40.000 neuronen. Ja, het heeft minder neuronen dan de hersenen.
Maar het elektromagnetische veld dat door het hart wordt geproduceerd is, volgens het HeartMath Institute, meer dan 100 keer groter dan het veld dat door de hersenen wordt gecreëerd.
Als je de neiging hebt om ervaring te interpreteren via je emoties, geef je de voorkeur aan het emotionele centrum. Dit wordt een ‘voelend’ type genoemd.
Terugkeren naar dit centrum betekent verbinding maken met jouw huidige gevoel(ens) van dit moment – je bewustzijn centreren in je borstgebied.
Het boek The Untethered Soul: The Journey Beyond Yourself (audiobook) van Michael A. Singer verkent het hartcentrum.
Het mentale centrum
Het mentale centrum bevindt zich in het hersengebied.
Meeste mensen zijn bekend met dit centrum. Het krijgt de meeste aandacht van ons. Wij geven vaak de voorkeur aan dit centrum, waardoor de andere centra benadeeld worden.
Als je de wereld inschat (beoordeelt) via je gedachten en mentale modellen, geef je de voorkeur aan het mentale centrum. Dit wordt een ‘denkend’ type genoemd.
Terugkeren naar dit centrum betekent dat we ons mentale geklets tot rust brengen en de geest leegmaken.
Het spirituele centrum
Het spirituele of psycho-spirituele centrum heeft geen precieze locatie.
Sommige tradities plaatsen het in het “derde oog” of het gebied waar de pijnappelklier zich bevindt. Anderen plaatsen het op de kruin van het hoofd of ongeveer zes centimeter erboven.
Taoïstische wijsheer Chuang-tzu zei:
Wanneer er geen scheiding meer is tussen dit en dat, wordt dit het stiltepunt van Tao genoemd. Op het stille punt in het midden van de cirkel kan men het oneindige in alle dingen zien.
Taoïstische en boeddhistische psychologie gebruiken het concept van gastheer en gast om dit vierde centrum uit te leggen.
De psyche is jouw huis. Momenteel wonen er veel gasten in het huis.
Deze gasten zijn je subpersoonlijkheden, personages of delen in je psyche.
De gastheer is het hogere zelf of Zelf (met hoofdletter “Z”). Het ‘Zelf’ is neutraal, helder en leeg. Het wordt niet verteerd door gedachten en gevoelens zoals de gasten.
De gastheer houdt orde in het huis, maar waar is de gastheer? Het huis wordt overspoeld door onhandelbare gasten!
Terugkeren naar het centrum brengt de gastheer terug om orde op zaken te stellen, waardoor het individu niet wordt beïnvloed door de gasten.
Alan Watt legt dit Hogere Zelf uit [Engelstalig]:
| Centrum van bewustzijn | Fysieke locatie | Intelligentielijn | Jung Types | |||
| Fysiek | Darm | Kinesthetisch | Detectie | |||
| Emotioneel | Hart | Emotioneel | Voelen | |||
| Mentaal | Hersenen | Cognitief | Denken | |||
| Spiritueel | Kroon | Psycho-geestelijk | Intuïtie |
Hoe jezelf centreren
Het goede nieuws is dat er veel transformerende werkwijzen zijn die ons helpen deze centra te vinden. Nog beter: de meeste van die methoden doen er niet lang over vooraleer je er de voordelen van kunt halen.
Het proces is eenvoudig:
- Merk op dat je uit het Centrum bent.
- Pas de (transformerende) methode toe die je centreert.
Opmerken wanneer je niet meer gecentreerd bent, is het halve werk. We ervaren het grootste deel van ons leven buiten het Centrum.
Er is een grote kans dat dit bij jou nu het geval is, tot een seconde geleden, totdat je je bewustzijn terugbracht naar het heden.
Een van de vele geschenken van mindfulness meditatie is dat het je geest kan trainen om in een staat van niet-oordelend bewustzijn te blijven – de ‘neutrale waarnemer’.
De uitdaging die de meeste mediteerders hebben, is dat ze meditatie als een ‘oefening’ bezien, en scheiden met de rest van hun leven.
Als je in het ‘midden’ wilt blijven, wil je in die reflectieve status de hele dag verblijven. Hierdoor zul je onmiddellijk bewust zijn wanneer je uit het ‘centrum’ bent.
11 Transformatieve oefeningen die je centreren
Hieronder staan 11 transformatieve oefeningen die je kunnen helpen jezelf te centreren.
Je blijft best neutraal als het om een methodiek gaat. Verschillende werkwijzen werken beter onder verschillende omstandigheden.
Afhankelijk van je persoonlijkheidstypes, kan het zijn dat bepaalde oefening beter voor je werken dan andere.
Ik heb diegene geselecteerd die effectief zijn voor zowel actieve ondernemers en creatieve professionals, als voor iedereen die meer haar of zijn ware Zelf wil ontdekken.
Het effect van deze krachtige oefeningen zou je binnen een minuut of twee moeten opmerken.
Als je na 2 minuten geen verschuiving – shift – in je bewustzijn voelt, doe je ofwel iets verkeerd of misschien is die specifieke methode niet geschikt voor jou.
1. Ademhalen alsof je leven ervan afhangt: Adem bewust
Als je uit het centrum bent, is één ding zeker: je ademt niet goed. Wanneer je geest racet, is je ademhaling oppervlakkig en onregelmatig.
Variatie # 1: Observeer uw ademhaling. Probeer niets te veranderen; observeer gewoon het onvrijwillige ademhalingsproces.
“Laat eerst de geest het lichaam volgen, niet andersom.”
Variatie # 2: haal diep, langzaam, ritmisch, stil, adem naar en vanuit de buik.
Als dit spanning veroorzaakt, adem dan eerst een paar keer uit je borst voordat je je concentreert op de buikademhaling.
Slechts 3 of 4 ademhalingen kunnen u dichter bij het centrum brengen.
2. Zhan Zhuang: Sta als een boom
Dit is ongetwijfeld een van de effectiefste manieren om jezelf te centreren. Ga als een boom staan met je voeten op schouderbreedte en je rug recht.
Stel je een koord voor dat vanuit je kruin naar de lucht ophoudt.
Er zijn talloze variaties van deze oefening:
Variatie # 1: Plaats beide handen over je navel. Terwijl je hoofd boven je lichaam “zweeft”, laat je de rest van uw lichaam ontspannen en zinken.
Variatie # 2: Stel je voor dat je een boom bent. Je hoofd, armen, handen en vingers zijn de takken. Je benen en romp de stam. En je voeten schieten wortels diep onder de grond. Voel hoe zwaar je voeten worden als ze wortel schieten.
Variatie # 3: Stel je voor dat je een reus bent die de hemel boven je verbindt en de aarde onder je. Voel hoe het is om een kanaal te zijn tussen deze twee krachten.
Blijf voor deze oefeningen een paar minuten met je ogen dicht.
Voor extra voordeel, ga op blote voeten staan of gebruik je minimaal schoeisel.
Zie: Cultiveer Grenzeloze energie met een oude Chinese interne krijgskunst genaamd Zhan Zhuang
3. Voel je voeten: Verschuif je bewustzijn
Als je uit ‘het Centrum’ bent, denk je te vaak en te veel na. Er gebeurt teveel (energie=drukte) in je hoofd.
Zet beide voeten stevig op de grond. Plaats je volledige bewustzijn naar de zolen van je voeten.
Dit helpt die overtollige energie van je hoofd naar beneden in je lichaam te trekken.
Besteed aandacht en let op eventuele sensaties in je voeten. Deze oefening werkt vaak binnen 30 seconden.
In Qigong en Tai Chi Gong is het middelpunt van je lichaam de onderste dantian, ongeveer twee centimeter onder je navel.
Plaats uw bewustzijn in dit gebied en adem op natuurlijke wijze.
Soms is het handig om een of beide handen over je navel te houden terwijl je ademt.
Combineer dit met bewuste ademhalingsoefeningen (hierboven) voor meer voordeel.
Je zult waarschijnlijk de effecten al binnen 1 minuut opmerken.
5. Hart Centreren: Aandacht voor je hart
Je hart werkt dag en nacht voor je en je schenkt er waarschijnlijk weinig aandacht aan.
Plaats je bewustzijn op je hartgebied terwijl je op natuurlijke wijze ademt.
Glimlach innerlijk naar je hart. Erken je hart bij het inademen en zeg: “Ik zie je.”
En druk vervolgens je hart uit bij het uitademen en zeg: “Dank je.” Herhaal dit vijf keer.
6. Laserstraal: Aandacht voor je derde oog
Om een muur recht te krijgen, hebben metsers of timmermannen een schietlood nodig.
Een schietlood is een rechte verticale lijn. Er is ook een schietlood in het lichaam.
Ga rechtop zitten en ‘staar’ met beide ogen naar het puntje van je neus.
Terwijl u dit doet, plaatst je je bewustzijn op het ‘derde oog’ – gebied in het midden van uw voorhoofd, ongeveer een centimeter bovenen tussen de wenkbrauwen.
Deze methode vraag een beetje oefening met vallen en opstaan, maar je merkt wanneer het voor je werkt.
Als je het eenmaal doorhebt, kun je snel een persoonlijk ‘schietlood’ instellen wanneer nodig.
7. Je voorwaartse waarnemer oproepen: Aandacht boven de kroon
Wanneer er aan de oppervlakte sprake is van ‘chaos’, is het soms beter om in hoger gelegen regionen oplossingen te zoeken.
Wanneer je ‘het Centrum’ kwijt bent, plaats dan je bewustzijn ongeveer zes centimeter boven de kruin van je hoofd.
Neem de positie van een waarnemer op uitkijk aan – of innerlijke tovenaar en let op je gedachten, gevoelens en sensaties.
Dit is een krachtige oefening. Het kan onmiddellijk ruimte bieden tussen je Zelf (gastheer) en welk drama er ook in je ego (gasten) plaatsvindt.
Handhaaf dit observeren in vogelperspectief zolang het voor je comfortabel aanvoelt.
8. Toegang tot ‘de koning’: piramide visualisatie
Deze oefening komt van de Jungiaanse psycholoog Robert Moore. ‘De koning’ is een krachtig archetype in onze psyche dat een organiserend principe van het Zelf vertegenwoordigt.
Visualiseer een kristallen piramide. Het symbool van een piramide wordt geassocieerd met de Koning.
Stel je een piramide voor in je hartgebied of een grotere die je hele lichaam omvat.
Voel de onoverwinnelijke, eeuwig duurzame aanwezigheid van deze piramide. Houd dat beeld vast totdat je je meer gecentreerd voelt.
Of je kunt proberen toegang te krijgen tot de ‘Koning’ zijn energie en zijn hulp vragen, dit klinkt en is vreemd, maar wie weet werkt het voor jou.
9.Vind stilte in beweging: Mindful wandelen
Soms maakt stilstaan of -zitten de interne chaos erger. In zo’n geval kun je ‘mindful’ wandelen je helpen.
Loop zo langzaam mogelijk en blijf ‘aanwezig’ bij elke stap. Adem rustig en gelijkmatig.
Probeer desnoods je ademhaling met je stappen te synchroniseren.
Doe dit een minuut of twee. Als het goed voelt, doe het dan langer. Wandel indien mogelijk in de natuur om het centreren te vergemakkelijken.
10. Schrijf op wat je dwarszit: Journaling
Als je journaling – een geschreven dagboek waarin je jouw gedachten, ervaringen, observaties en gevoelens in kunt verwoorden – wilt gebruiken om het centrum te vinden, schrijf je over je huidige uitdagingen, angsten, ‘stoorzenders’, onzekerheden en verontwaardigingen.
Dump het in je ‘dagboek’. Door emoties van je af te schrijven, kun je ze loslaten, zodat het je helpt centreren.
Soms is het mogelijk om binnen enkele minuten meer gecentreerd zijn. Op andere momenten heb je ietwat meer schrijfwerk.
11. Aardingsoefening: Houd je kroon vast (hold your crown)
Wanneer je niet uit het centrum bent, plaats dan een hand boven de kruin van je hoofd. Dit helpt je sneller aarden.
Probeer dit in combinatie met een van de bovenstaande methoden. Houd je hand zolang ter plaatse totdat je meer geaard bent, meestal duurt het amper een minuut.
5 Hulpmiddelen die je in het Centrum houden
1: Let op; Schenk aandacht
Let zowel vóór, tijdens als nadat je de oefening hebt gedaan op je mentale, emotionele en fysieke toestand.
Merk je eventuele wijzigingen op tijdens en na de oefening?
Aandacht scherp je bewustzijn aan, en het bewustzijn gaat transformatie (verandering) vooraf.
2: Anker in positieve resultaten
Om vaker in het Centrum te blijven, creëer en zorg voor positieve associaties terwijl je gecentreerd bent.
Merk dit op wanneer je je lichter of energieker voelt met een rustige heldere geest, en schrijf dit op.
Maak niet de fout zoals sommige mensen die van deze oefeningen een karwei maken, iets wat ze moeten doen.
Ik heb de Wim Hof Methode lang gedaan om me beter te voelen. Terwijl als het een klus is, creëert het onbewust weerstand, waardoor je juist niet gecentreerd bent.
Je doet niet iets omdat je denkt het te ‘moeten doen’, je doet iets omdat je het (op een bepaald moment) ‘nu nodig hebt’.
3: Begin met de geest van een beginner
Alle vooroordelen die je over het Centrum hebt zullen de effectiviteit van deze oefeningen verminderen of blokkeren.
Want je geest (ego) zal proberen de waarde van deze centreeroefeningen saboteren.
Dus als je oefent, neem dan de mentaliteit van een beginner met een groeimindset aan, blijf nieuwsgierig en open van geest.
4: Experimenteer, Experimenteer, Experimenteer!
Je hebt een hierboven een lijst met 11 oefeningen gekregen waaruit je kan kiezen. Telkens als je behoefte hebt om met een methode aan de slag te gaan, bezie het als een experiment.
Jij bent het onderwerp van een experiment en tegelijkertijd de wetenschapper die observeert. Bekijk wat je hieruit leert, ontdekt.
- Ben je meer in het Centrum na het uitvoeren van een experiment of niet?
- Heb je nieuwe sensaties gedetecteerd?
- Ben je meer aanwezig in je lichaam?
- Is je geest rustiger?
5: Speel
Ik ben nog te vaak te serieus, dus ik schrijf dit als herinnering aan mezelf (en aan het deel van jou dat ook serieus is).
Ernst is eerst en vooral een teken dat je uit het Centrum bent, en bovendien veroorzaakt het interne spanning.
Wanneer je in dat ‘stiltepunt’ vertoeft, ben je ontspannen, alert en spontaan – dit zijn allemaal tekenen van positieve geestelijke gezondheid.
Als je deze gedetailleerde handleiding wilt bewaren, download de gratis PDF voor later.
Samenvatting: De kracht van het ‘Centrum’
Het Centrum is een dynamisch evenwichtspunt in ons.
Er zijn vier primaire centra van intelligentie:
- Een fysiek centrum onder de navel,
- Een emotioneel centrum in de hartstreek,
- Een mentaal centrum in het hersengebied,
- En een psycho-spiritueel centrum nabij de kruin van het hoofd.
Wanneer je één van deze centra bezoekt, brengt het je naar het heden.
Wanneer je jezelf centreert, voel je je levend, alert, aanwezig en vindingrijk.
Centreren is een vaardigheid. Als je eenmaal weet hoe centreren werkt, heb je te allen tijd – wanneer nodig – toegang tot het Centrum.
Om jezelf te centreren: (1) heb je te herkennen wanneer je uit het Centrum bent, en (2) een methode te gebruiken die je nodig hebt om ernaar terug te keren.
Lees ook
Krachtige geheimen om je slaap te transformeren, zodat je je potentieel kunt verwezenlijken
Ontwikkel grenzeloze energie met de oud Chinese interne vechtkunst Zhan Zhuang